गायच्या प्रसूती काळातील काळजी अत्यंत महत्त्वाची आहे. ती फक्त बछड्याच्या जन्मापुरती नसून, जन्मापूर्वीपासूनच सुरुवात होते.
जन्मापूर्व काळजीचे महत्त्व
गायला पौष्टिक आहार द्या.
कॅल्विंगच्या वयानुसार आहार बदला.
दुग्धाचे प्रमाण वाढविण्यास योग्य चुका करा.
ठीक वेळेस गर्भपरीक्षण करून घ्या.
योग्य तंदुरुस्त जागा उपलब्ध करा.
व्यायाम व हालचालीसाठी सोय करा.
डॉक्टरांचा सल्ला नियमित घ्या.
H2: प्रसूतीपूर्व आरोग्य तपासणी
खानपान व वजन तपासा.
उच्च रक्तदाब व इन्फेक्शनचे निरीक्षण करा.
ताप, बछडा हालचाल तपासा.
खाण्याच्या व्यसनाबद्दल चौकशी करा.
लसीकरण पूर्ण असल्याची खात्री करा.
प्रसूतीसाठी तयार जागा स्वच्छ ठेवा.
प्रसूतीची तयारी
प्रसूतीसाठी स्वच्छ कोठडी हवी.
ब्लँकेट, टॉवेल, पेरिनटल क्लिनर ठेवा.
पाण्याची व्यवस्था करा.
ढिगारा, स्ट्रॉदं वचरून घ्या.
दुग्ध काढण्यासाठी साधने पुढे ठेवा.
नाडी आणि ताप जाणून पहा.
प्रसूतीच्या वेळी काय करावे
गाय शांत राखा.
डॉक्टर किंवा पशुवैद्यक उपस्थित ठेवा.
नाडी, ताप, किंचित रक्त बहाव तपासा.
संशयास्पद त्रास झाल्यास त्वरित दुर्ल आठवा.
बछडा बाहेर आल्यावर स्वच्छ साट अंगावर द्या.
पेरिनटल भाग स्वच्छ पुसून घ्या.
जन्मानंतरची पहिली काळजी
बछड्याला सठ्ठ दूध प्यायला द्या.
ठीकरबलड colostrum घ्या.
ताप व कमजोरी लक्षात ठेवा.
नेहमीच दोन्ही विश्रांतीठिकाणी ठेवा.
प्रसंगी आहार बदला.
जन्मानंतरची २ आठवडे काळ
वषयराह व्यावसायिक तपासणी करा.
चरणविरोध किंवा संक्रामक आजार तपासा.
प्रसूतीशेवटी तोंडाचे स्वच्छता घ्या.
दुग्धच्छिद्र समस्या ओळखून फिकट मदत करा.
दुग्ध व्यवस्थापन व आहार
गाय व बछड्यास ठराविक आहार द्या.
ताजे कचरा, विटामिन व खनिज पुरवा.
पाणी अगदी स्वच्छ व आवदूर ठेवा.
शेरी-फॉस्फरसयुक्त खुराक द्या.
प्रति आठवड्यात वजन तपासा.
पर्यावरण व साफसफाई
कोठडी घाण, लोण्यांसारख्यापासून मुक्त ठेवा.
दोनदा केस धुवून स्वच्छता ठेवा.
बाधित जागा डिझइंफेक्ट करा.
वातावरण चांगले असले पाहिजे.
सामान्य समस्या व उपाय
गायला ताप आला तर तुरूंग दिली पाहिजे.
बछडा काही दिवस दुधातून घेतो.
उलट्या, तोंड बळकट करू नका.
दुग्धबिंदू सुखरितपणे उपचार करा.
लस व औषध वेळेत पुरवा.
पशुवैद्यक महत्त्व
प्रसूतीदरम्यान तज्ञांची मदत गरजेची आहे.
बछड्याला योग्य काळजी देणे आवश्यक आहे.
औषध, वेजनाचे तपासणी, लस दिली पाहिजे.
अवलंबनीय नुसखावरील खबरदारी
घरीचा प्रयत्न करताना सावधगिरी घ्या.
बँडेज़, खुराक योग्य वापरा.
पत्रक व उपयोजनेत पशुवैद्यकाचा समावेश करा.
नोंद, निरीक्षण व रेकॉर्ड
जन्माचा वेळ व वजन नोंदवा.
दुग्ध प्रमाण व आहार बदल नोंदवाय.
रोग गाठावयास तपासणी नोंद करा.
समारोप व अंतिम विचार
प्रसूतीपूर्व व नंतरची काळजी आरोग्य सुरक्षित ठेवते.
योग्य सामाजिक व शारीरिक सुधारणांनी फायदा होतो.
वृषभाचे पूरक प्रशिक्षण पशुपालकांसाठी आवश्यक.
There doesn’t seem to be anything here. – Merck Veterinary Manual