सिलेजचे फायदे अनेक आहेत, विशेषतः गायी व म्हशींच्या पोषणासाठी. योग्य चाऱ्याचा साठा आणि पचनास सुलभ असलेले सिलेज पशुखाद्य म्हणून अत्यंत उपयुक्त आहे.
सिलेज म्हणजे काय?
सिलेज ही हरित चाऱ्याची साठवणूक करण्याची एक आधुनिक पद्धत आहे. मुख्यतः पावसाळ्यापूर्वी उगवणाऱ्या मका, नेपियर, ज्वारीसारख्या हिरव्या चाऱ्यांपासून तयार केले जाते. हे चाऱ्याचे किण्वन करून त्याची पोषणमूल्ये दीर्घकाळ टिकवली जातात.
सिलेजचे फायदे:
- दुधातील वाढ: नियमित सिलेज खाल्ल्याने दूध उत्पादनात वाढ होते.
- पचन सुधारते: किण्वनामुळे चारा सहज पचतो.
- साठवणूक सुलभ: एकदाच केलेला चारा ६ ते १२ महिने टिकतो.
- आर्थिक बचत: चाऱ्याची टंचाई असताना महागडा कोरडा चारा खरेदी करण्याची गरज राहत नाही.
- संपूर्ण पोषण: आवश्यक प्रथिने, कार्बोहायड्रेट्स आणि फायबर्स मिळतात.
सिलेज कसे तयार करावे?
- चारा निवड: मका, ज्वारी, नेपियर यांसारखा हिरवा चारा निवडा.
- चारा चिरणे: 1 ते 2 इंच लांबीचे तुकडे करा.
- थप्पा भरावा: सिलेज पिट किंवा ड्रममध्ये थरथरून दाबून भरावे.
- कव्हर करणे: प्लास्टिकने हवाबंद झाकावे.
- 15–20 दिवसांत तयार: यानंतर चारा वापरण्यास तयार होतो.
टीप: पिट पूर्ण हवाबंद असावे म्हणजे बुरशी किंवा कुज येणार नाही.
सिलेज हे गायी-म्हशींसाठी सर्वोत्तम पोषणयुक्त चाऱ्याचे स्रोत आहे. या लेखात त्याचे फायदे आणि कसे तयार करायचे हे समजावून सांगितले आहे.
